Döşeme Nedir? Döşeme Çeşitleri Nelerdir?

Döşeme, inşaat mühendislerinin ve mimarların çok sık karşılaştığı kavramlardan birisidir. Eğer inşaat işi ile ilgileniyorsanız döşeme ve döşeme çeşitleri hakkında detaylı bilgiye sahip olmanız gerekmektedir. Bu yazımda döşeme nedir ve döşeme çeşitleri nelerdir sorularına elimden geldiğince cevap vereceğim.

Döşeme Nedir?

Yapılarda kirişlerin, kolonların ya da doğrudan duvarların arasını örten, yapıyı katlara ayıran ve en önemlisi yapıya etkiyen ölü ve hareketli yükleri kiriş, kolon, perde gibi taşıyıcı elemanlara aktaran yapı elemanına döşeme denir. Döşemelerin iki önemli görevi vardır. Bunlardan biri belirli bir alanı kapatmak, diğeri ise yükleri mesnetlere iletmektir. Döşemelerin üzerinde yer alan yükler çok fazla değişkenlik gösterdiği için döşeme hesabı yapılırken yüklerin döşeme üzerinde düzgün olarak etki ettiği kabul edilir.
Birçok döşeme çeşidi vardır ve her döşeme çeşidinin de kendine has özellikleri vardır.

Döşeme Çeşitleri

• Kirişli Döşemeler
  • Tek Doğrultuda Çalışan Döşemeler ( Hurdi Döşemeler )
  • Çift Doğrultuda Çalışan Döşemeler ( Dal Döşemeler )
• Kirişsiz Döşemeler
  • Tablasız Başlıksız Kirişsiz Döşemeler
  • Tablalı Kirişsiz Döşemeler
  • Başlıklı Kirişsiz Döşemeler ( Mantar Döşeme )
  • Başlıklı ve Tablalı Kirişsiz Döşemeler
• Dişli Döşemeler
  • Tek Doğrultuda Çalışan Dişli Döşemeler
    • Nervürlü Döşemeler
    • Asmolen Döşemeler
  • Çift Doğrultuda Çalışan Dişli Döşemeler ( Kaset Döşemeler )

Döşemeleri temel olarak bu şekilde sınıflandırabiliriz. Türkiye’de yapılan imalatlarda rastlayabileceğimiz bazı döşeme çeşitlerini daha detaylı şekilde açıklamak istiyorum.

Kirişli Döşemeler

Kolonlar arası kirişler ile bağlantının sağlandığı ve plakanın bu kirişlere oturduğu döşemelere kirişli döşemeler denir. Tek doğrultuda ve çift doğrultuda çalışan döşemeler olmak üzere 2’ye ayrılırlar.

Tek Doğrultuda Çalışan Döşemeler

Tek doğrultuda çalışan döşemeler ya da diğer adıyla hurdi döşemeler üzerlerine gelen yükün büyük kısmını kısa doğrultularında taşırlar. Bu yüzden döşeme hesabı yapılırken kısa doğrultu baz alınarak işlem yapılır. Hesaplama sonucunda belirlenen donatı kısa doğrultuda yerleştirilir.

Çift Doğrultuda Çalışan Döşemeler

Döşemeye gelen yük hem kısa hem de uzun doğrultuda taşınır. Dal döşemelerde her iki doğrultu için de çekme donatısı hesabı yapılır.
Bir döşemenin tek doğrultuda mı yoksa çift doğrultuda mı çalıştığı nasıl anlaşılır?

Döşemenin uzun kenarının, kısa kenarına oranı 2’den büyükse tek doğrultuda, 2’den küçükse çift doğrultuda çalışan döşeme olarak adlandırılır.

Kirişsiz Döşemeler

Kirişsiz döşemeler adından da anlayacağınız üzere hiç kiriş olmayan, direkt olarak kolonlara oturan ve çift yönlü çalışan döşemelerdir.

Dişli Döşemeler

Kirişli döşemelerde kirişler arası mesafe büyüdükçe kullanılan plakanın kalınlığı da aynı oranda büyütülür. Kalınlaşan plaka ağırlığını azaltmak için aralıkları 70 cm’yi aşmayan kirişlerin kullanıldığı döşemelere dişli döşemeler denir. En önemli ve en çok kullanılan dişli döşeme çeşitleri nervürlü ve asmolen döşemelerdir. Nervürlü döşeme ile asmolen döşeme arasındaki en temel fark ise dolgu malzemesidir.

Nervürlü Döşemeler

Dolgu malzemesinin kullanılmadığı dişli döşemelerdir. Nervürlü döşemelerde çok sayıda diş kullanılacağı için kalıp maliyeti bir hayli yüksek olur. Daha ekonomik bir döşeme elde etmek için genellikle çelik kalıplar kullanılır.

Asmolen Döşemeler

Düzgün bir döşeme elde etmek amacıyla dişlerin arasına dolgu malzemesi yerleştirilir. Beton briket gibi hafif malzemelerle dolgu yapılan dişli döşemelere asmolen döşeme adı verilir. Asmolen döşemenin en büyük avantajı dişlerin arasına dolgu malzemesi geleceğinden kalıp maliyetinin nervürlüye göre az olmasıdır. En büyük dezavantajı ise dolgu malzemesinin ağırlığıdır.

Bu yazımda döşeme nedir, döşeme çeşitleri nelerdir sorularına elimden geldiğince cevap vermeye çalıştım. Döşeme kavramı ile ilgili soru ve görüşlerinizi yorum kısmından benimle paylaşabilirsiniz. Son olarak TBDY2018'e göre çözümü son derece zorlaşan bir döşemenin tasarım sürecini de en temel düzeyden itibaren ele aldığımız Tüm Aşamalarıyla İnşaat Eğitimi setimize indirimli ulaşmak isteyen arkadaşlar için linkimiz:

https://www.udemy.com/course/insaat-egitimi/?couponCode=OZELINDIRIM66