Hangi İnşaat Mühendisliği Programlarını Bilmeliyim?
İnşaat Mühendisliği mesleğini yürüteceğimiz süreçte birçok farklı alanda rol alabiliriz. Çalışacağımız alana göre öğrenmemiz ve bilmemiz gereken yazılımlar da farklılaşacaktır. Bu yazımda İnşaat Mühendislerinin bilmesi gereken programlardan bahsettim. Ancak siz yazıyı okumadan önce en başta şunu belirtmek istiyorum. Mesleğe yeni başlayan arkadaşlarımız “her programı öğrenmeliyim” mantığı ile konuya yaklaşabiliyor. Bu aslen hem iş başvurularında hem de özelleşme anlamında arkadaşlarımızın başarısız olmasına sebep olmakta. Bundan dolayı aslen programları çok iyi seviyede biliyorum demeden önce “Bu programları hangi amaçla kullanacağım?” ve “Bu programları öğrenmeme gerek var mı?” soruları akıllara gelmelidir. Eğitim alırken de hedef programların sekmelerini ve içeriğini öğrenmeniz hiçbir işinize yaramayacaktır. Çünkü bu programlara ait kapsam aslen o kadar geniştir ki genel olarak öğrenmek sizi farklı kılmaz. Asıl olarak öğrenmeniz gereken ise bu programları kullanarak uygulanabilecek gerçek bir işi hayata geçirmektir. Gerçekleşmiş bir proje veya iş akışı üzerinden aslen işin kendisini öğrenmek temel hedefiniz olmalı, programı bunun yanında zaten ideal seviyede öğrenmiş olacaksınız. Bundan dolayı şu iki konu mutlaka aklınızda bulunmalı: · Programın kendisini değil, öncelikle kısmen de olsa program ile yapabileceğim bir işi öğrenmeliyim. · Her programı öğrenmem CV’imde uzmanlığımın olmadığı ve ilgi alanlarımın dağınık olduğunu gösterir. Bundan dolayı hedeflediğim ve çalışmak istediğim alandaki programları öğrenmeliyim. Şimdi gelelim İnşaat Mühendisliği alanındaki programlara. Sıralama yaparken en çok bilmeniz gereken ortak küme yazılımlarından başlayarak ilerledim ve programların altlarına özellikle inşaat mühendislerinin yüzde kaçı bu program ile çalışıyor diye özellikle belirttim. Mühendislik alanında en çok kullanılan tasarım programıdır. Teknik çizim ve projelerin 2D alt yapıda oluşturulması ve incelenmesi için kullanılır. İnşaat mühendisleri ve mimarların kendi mesleklerinde en sık kullandığı yazılımdır. Bu açıdan inşaat sektörünün olmazsa olmazlarındandır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: %90 Mimarlar tarafından kullanımı: %95 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 55 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 75 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 85 Sayısal yeteneklerin yazılıma dökülmesini sağlayan ve mühendislik açısından en büyük öneme sahip Microsoft Office uygulamasıdır. Bu yazılımı bilmek işlemleri elle yapmak yerine hesap makinesi ile yapmaya benzer diyebiliriz. İnşaat sektöründe özellikle teknik ofisin vazgeçilmezidir. Metraj, hakediş, raporlama vb. birçok iş Excel ile yapılır. Yazılım dili gibi düşünebileceğimiz Excel programı aslen çok derin ve kapsamlı bir programdır. Bir inşaat mühendisi için bu programdaki en önemli geliştirmesi gereken unsur pratikliği ve hızıdır. Tabloları düzenleme, kopyalama-yapıştırma, transfer etme, formulizasyonları oluşturma konusunda elde edilecek pratiklik bir teknik ofis mühendisinin kapasitesini artıracak en önemli unsurdur. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: %90 Mimarlar tarafından kullanımı: %80 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 50 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 90 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 75 Diğer önemli kullanıma sahip MS Office programları olan Word ve Powerpoint’i aslında birçoğumuz ilkokul yıllarından itibaren kullanıyoruz. Ancak bu programlarda da pratiklik kazanmak ve tasarım açısından gelişmek büyük öneme sahip. Basit gibi görünen programlar olsa da akademik veya raporlama anlamında Word ve Powerpoint derin bir içeriğe sahip. Ancak bu programlar için şunu söylemek mümkün, bir mühendis için en öncelikli konu iyi rapor yazabilme becerisidir. İş hayatının temel konularının başında bu beceri gelir. Tezli bir yüksek lisans yapmak aslen bu beceriyi çok üst seviyeye çıkaracaktır. Bir içeriğe ait kitap benzeri akış oluşturabilen ve bunu düzenli bir dil ile yazabilen mühendisler her alanda ön planda olabilmektedir. En başta önerim bu programları öğrenirken resmi yazışmaların nasıl yapıldığını kavramak ve ilgili düzende rapor, yazılar oluşturabilmek için çalışmaktır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: %90 Mimarlar tarafından kullanımı: %80 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 50 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 80 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 75 Üniversite yıllarındaki derslerde ağırlıklı olarak öğrenilen statik konuları öğrencilerde gelecekte her ne kadar iş hayatında herkesin statik alanında bilgisi olması gerektiğini düşündürse de aslen bu böyle olmamaktadır. Mezun olan inşaat mühendislerinin ortalama %20’lik bir kısmı statik alanında devam etmekte ve geri kalan %80’lik kısım uygulama ve farklı alanlarda çalışma hayatlarını sürdürmektedir. Yine de sahada çalışan bir inşaat mühendisi de olsanız pratik anlamda kullanabileceğiniz statik yazılımlarını bilmeniz sizin için önemli olacaktır. Bir şantiye şefi her ne kadar sahadan gelse de bazen inşa edilmesi gereken veya hesaplanması gereken statik unsurların sorumluluğunu alabilmelidir. Bu anlamda geliştirilen en hızlı ve pratik yazılımların başında STA4CAD gelmektedir. STA4CAD içeriğinde sunduğu hazır şablonlar ve pratik menüler sayesinde en kullanışlı statik tasarım programlarından biri haline gelmiştir. Siz de basit kiriş ve kolon tasarımlarını yapabilir hatta 8-10 katlı standart yapıların statiğini STA4CAD ile hazırlayabilirsiniz. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: %50 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 60 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 60 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 95 Gelelim inşaat sektöründe en önemli konulardan biri olan planlama konusuna. Birçoğumuzun bildiği bu alandaki en çok aranan yazılım Primavera P6’dır. Aslen hem inşaat hem de üretim sektöründe yoğun kullanılan bu yazılımı 2008 yılında Oracle yazılım devi alarak planlama konusundaki yazılımlara dünyanın ne kadar önem verdiğini bize gösterdi. Primavera P6 ile bir inşaatın süresel planlamasını alt kalemler bazında yapabilir ve süresel analizin önemli bileşeni olan CPM diyagramlarını kurgulayabilirsiniz. Devamında proje başlayınca mevcut planlamanızı akışa göre güncelleyebilirsiniz. Ayrıca inşaattaki aktivitelerinize maliyet kaynakları atayabilir ve inşaat bütçenizi süresel planlama ile eş zamanlı yönetebilirsiniz. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: %40 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 40 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 90 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 20 STA4CAD ve IdeCAD arasındaki fark nasıl ise Primavera P6 ile MS Project arasındaki fark da aslen benzer şekilde diyebiliriz. İki program birbirine ne kadar benzese de bazı ufak farklılıklar bulundurmaktadır. Primavera P6 detay, güncelleme ve kaynakları açısından MS Project’e göre bir tık üst seviyede bulunmaktadır. Ancak pratik uygulama, kolay arayüz ve bulut yazılım konularında MS Project de Primavera P6’ya göre üstün gelmektedir. Global bir statik tasarım programı olan SAP2000 aslen ileri seviye statik tasarım konularının çözümlendiği gelişmiş bir yazılımdır. Bir inşaat mühendisi eğer statik ofis alanında çalışmayacak ise SAP2000’i iyi seviyede bilmesine gerek yoktur. STA4CAD veya IdeCAD’den daha gelişmiş bir içeriğe sahip SAP2000 ile daha komplike statik tasarımları yapabilirsiniz. Ancak yazılım arayüz ve yönetmelikler açısından serbest bir içeriğe sahip olduğundan tek başına programı öğrenmeniz verimli şekilde kullanmanızı engelleyecektir. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 20 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 75-100 SAP2000 benzeri hizmet sunan statik tasarım programıdır. SAP2000’den temel farkları: - Etabs kat mantığıyla çalışır, kat deplasmanlarını ve kat kesme kuvvetlerini hesaplar. Etabs öğrenmeden önce SAP2000 öğrenmek aslen daha uygun olacaktır. SAP2000 biraz daha genel yapıları incelerken Etabs daha çok yüksek katlı yapılar için kullanılmaktadır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 15 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 70-100 Şimdi gelelim çelik yapı yazılımlarına. Aslen SAP2000 veya Etabs ile de çelik yapı tasarımları yapılabilmesine karşın Tekla Structures tam olarak çelik yapı tasarımı için üretilmiş bir program. Türkiye ve dünyada ağırlıklı kullanımı ise fabrika yapıları gibi endüstriyel projeler olmakta. Ancak hepimizin de bildiği gibi çelik yapı tasarımı nadir bir alan olduğundan Tekla bilen mühendis de maalesef piyasada fazla aranmamaktadır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 10 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 20 (çelik yapı alanında ise) Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 70-100 (uzmanlığına göre artar) BIM dünyada yaygın kullanımına karşın Türkiye’de yeni benimsenmeye başlamıştır. Aslen BIM’in tasarım kısmında kullanılabilen bir seçenek olan Revit, Autocad’in farklılaşmış halidir. Ancak şu önemli bilgiyi mutlaka bilmemiz gerekmekte: tek başına Revit öğrenmek size maalesef katkı sağlamayacak ve BIM’i öğretmeyecektir. Çünkü BIM bir yazılım değil, organizasyonel sistemdir. Revit ve bununla birlikte tasarım çıktılarının çakıştırılmasını sağlayan Navisworks yazılımı BIM’in sadece tasarım kısmının alt yapısını oluşturan sistemler olmaktadır. BIM’i uygulayabilmek ve tam anlamıyla öğrenmek için ise organizasyon ve uygulama anlamında inşaat sektöründe deneyim sahibi olmak, teknik ofis işlerine hakim olmak gerekmektedir. Çünkü BIM’in varacağı noktada esas kullanım amacı mimari gibi görünse de maliyet ve süreyi optimize etmek BIM’in temel hedefidir. Programlar ile ilgili tasarım kısmı ise daha çok inşaat mühendislerini değil mimarları ilgilendirmektedir. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 10 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 10-50 (Projede BIM kullanımına göre) Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 10-70 (Projede BIM kullanımına göre) Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 10-90 (uzmanlığına göre artar) ERP (Enterprise Resource Planning) yani kaynak planlama yazılımları büyük ve kurumsal firmalarda önemli yer tutmaktadır. SAP’ın üretmiş olduğu yazılım ise bunların en çok kullanılanıdır. SAP üzerinden poz bazında tüm iş kalemleri ve birim fiyatlar girildikten sonra keşif elektronik ortamda hakedişler bazında denetlenebilmekte ve güncellenebilmektedir. Özellikle satınalma ve yeni siparişlerde kaynak ihtiyacının analizi için ideal bir yazılımdır. Büyük inşaat projelerinde teknik ofis alanında SAP bilgisine sahip mühendisler aranmaktadır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 15 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 10 Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 50-90 Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 0 Autocad’in 3D versiyonu gibi düşünülebilir. Aslen Autocad’den de 3D tasarım yapılabilse de 3Dsmax tam olarak bunun için üretilmiştir. Özellikle detay çalışan ve çelik yapı alanında birleşim detayları ile uğraşan bir mühendis iseniz bu yazılım işinize bolca yarayacaktır. Bu yazılımı ağırlıklı olarak mimarlar kullanmaktadır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 5 Şantiye saha mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 5-50 (çalıştığı alana göre) Teknik ofis mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 5-50 (çalıştığı alana göre) Statik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 10-70 (çalıştığı alana göre) İnşaat, jeoloji, maden mühendisleri tarafından kullanılan zemin, yapı modelleme ve analiz programıdır. Türevlerine nazaran oldukça kullanışlı olmakla birlikte, zemin sınırları ve özellikleri verildikten sonra oluşturulan zemin ağı birimleri oldukça stabildir, böylece daha sağlıklı neticeler elde edilebilir. En basit ambar temelinden, büyük çaplı tünellere kadar kullanım imkanı vardır. Genellikle geoteknik ve zemin danışmanlığı veren firmalarda veya tasarla-yap formatında iş yapan müteahhit firmalarda kullanılır. Yazılımı teorisi ile birlikte kullanabilmek adına geoteknik veya zemin mekaniği dallarından birinde yüksek lisans eğitimi almak oldukça faydalı olacaktır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 5 Geoteknik tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 80-100 Autodesk'in inşaat mühendisliği yazılımı olarak piyasaya çıkan Civil 3D, yol ve demiryolu projeleri, drenaj işleri, harita ve tesviye çalışmaları yapmak için oldukça güçlü ve verimli araçlar sunmaktadır. Karayolu, demiryolu, havaalanı tesisler veya altyapı projelerinde kendisini tasarım alanında geliştirmek isteyen inşaat mühendisleri için önemli bir yazılım haline gelmiştir. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 5 Tasarım mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 80-100 İnşaat çözümleri olarak yol projeleri gibi çeşitli ulaştırma projeleri, baraj/gölet/taşkın koruma gibi su yapıları projeleri, içmesuyu, kanalizasyon ve hidroloji&drenaj sektörlerine ait ürünleri vardır. Netpro, Excanet, Netsurf, Kanalizasyon, Netcad Water, Nethydro ürünleri ile inşaat sektöründe ürünler sunmaktadır. Yeni özellikleri ile proje tasarımı, saha aplikasyon işlemleri, hafriyat ve kesin hesap süreçleri ve iş sonu projelerinde önemli yetenekler sunmaktadır. Geliştirmek için öneriler: İnşaat Mühendisleri tarafından kullanımı: % 10-15 Harita mühendislerinin bilmesi gereken seviye: % 80-90 Artık piyasadaki her mühendisin bilmesi gereken ve hayattaki işlerini dahi kolaylaştırabilecek yazılım dilleri bulunuyor. Bu açıdan Python yazılım dili şu an dünyadaki en populerlerden biri. Python öğrenerek kendi mikro yazılımlarınızı üretebilir ve 5-6 adımda yapabileceğiniz birçok işi tek adımda hızlıca halledebilirsiniz. İnşaat Mühendislerinin kullanabileceği ve iş hayatlarında en çok tercih ettiği 17 programı inceledik. Son önerim bu programları öğrenmek için alabileceğiniz online eğitimler konusunda olacak. Birçoğunuzun bildiği üzere bizim de dört önemli eğitimimiz mevcut. Eğitimlerimizin hepsinde temel hedefimiz yazının başında bahsetmiş olduğum “programdan önce programda yapılabilecek bir işi öğretmek” oldu. Bu açıdan örneğin Tüm Aşamalarıyla İnşaat Eğitimi setimizde sektöre yeni başlayacak veya sektörde hali hazırda çalışan bir mühendisin genel inşai süreci yönetmelikler ve uygulama ile birlikte öğrenmesini sağlıyoruz. Bunun yanında bir inşaat projesi sürecinde hangi yazılıma ne zaman ihtiyaç duyulur ve bu yazılımlar bu süreçte nasıl kullanılır konusunu programları öğreterek gösteriyoruz. İnşaat Projelerinde Metraj, Keşif, Bütçe ve Hakediş eğitimimizde ise benzer şekilde gerçek bir işi öğrenirken bir yandan içinde sunulan özel tablolar ve projeler ile Autocad ve Excel bilginizi de geliştirmiş olacaksınız. Primavera ve Excel ile Planlama ve Bütçe Analizi eğitimimizde de temel hedefimiz gerçek bir işi öğretmek oldu, bundan dolayı sektör çalışanlarının ve yeni başlayacak arkadaşların oldukça işine yarayacağını düşünmekteyim. En son çıkan Excel eğitimimizde ise sıfırdan ileri seviyeye tüm ihtiyaç duyacağınız konuları öğrenme fırsatınız olacak. Eğitimlerimiz ve yazımıza özel indirimli linkler: Tüm Aşamalarıyla İnşaat Eğitimi AUTOCAD/STA4CAD/EXCEL/MSPROJECT: https://www.udemy.com/course/insaat-egitimi/?couponCode=OZELINDIRIM62 Metraj, Keşif, Bütçe ve Hakediş Eğitimi: https://www.udemy.com/course/metraj-kesif-butce-hakedis-egitimi/?couponCode=OZELINDIRIM62 Primavera P6 ve Excel ile Planlama ve Bütçe Analizi Eğitimi: İnşaat Mühendisliği İş Hayatına Hazırlık Eğitimi: https://www.udemy.com/course/insaat-muhendisinin-kariyer-rehberi/?couponCode=OZELINDIRIM62 İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar için Excel Eğitimi: https://www.udemy.com/course/ms-excel-egitimi/?couponCode=OZELINDIRIM62 BU MAKALE INSAATDOKTORU TARAFINDAN YAZILMIŞ VE HAZIRLANMIŞ OLUP, TELİF HAKKI İÇERMEKTEDİR. KOPYALANMASI YASAKTIR ® 1. Autocad
2. MS Excel
3. MS Word ve Powerpoint
4. STA4CAD
5. IDECAD
STA4CAD benzeri bir yazılım olan ideCAD de en çok tercih edilen basit arayüze sahip statik tasarım programlarındandır. Piyasada en çok sorulan STA4CAD mi IdeCAD mi sorusu aslen doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Çünkü bu programlar birbirine çok yakın içerik sunmakta ve tamamen kişisel tercihe göre kullanım sağlanmaktadır. Yani STA4CAD’de yapabileceklerinizin büyük kısmını IdeCAD’de de yapmanız mümkündür. Hangisini kullanacağınız ise tamamen sizin tercihinize kalmış durumda.6. Primavera P6
7. MS Project
8. SAP2000
9. ETABS
- Etabs perde tasarımı yapar.
- Etabs temel ağırlığını modal kütleye dahil etmez.
10. Tekla Structures
11. Revit ve Navisworks
12. SAP (ERP)
13. 3Ds MAX
14. Plaxis
15. Civil 3D
16. NETCAD
17. Python
Son notum: