Karot testi nedir? Karot testi nasıl yapılır?

Karot testi nedir? Karot testi nasıl yapılır?

Deprem Testi - Karot Testi - Bina Çürük Raporu

Deprem dayanıklılık testi, deprem testi, bina çürük raporu, bina sağlamlık testi, riskli yapı tespiti veya halk arasında karot testi olarak geçen bu test içeriğinde binadan çeşitli beton numuneleri alınarak ve aynı zamanda buradan alınan numuneler ile yapısal performans testleri yapılarak elde edilen rapordur. Elde edilen bu rapor sonucunda binanın sağlığı ölçülür ve güçlendirme veya yeniden yapım ihtiyacı belirlenir.

Karot testi uygulanırken ilk olarak, inceleme yapılacak taşıyıcı elemanın beton yüzeyine bir delik açılır. Bu delik, özel bir karot makinesi ile oluşturulur. Devamında, bu delikten beton numunesi çıkarılır. Bu numune, laboratuvar testleri için kullanılır.

 

Karot testi olumsuz çıkarsa ne olur?

Deprem dayanıklılık testi olumsuz çıkarsa ne olur?

Karot testi sonucunda beton numunelerinin beklenen düzeyin altında basınç dayanımına sahip olması binanın riskli yapı statüsünde olmasını sağlayacaktır. Burada karot testinin hangi yönetmeliğe göre yapıldığı da önemlidir. Örneğin 2018 Deprem Yönetmeliğine göre yapılan bir test sonucunda beton dayanımı C25’in altında çıkması durumunda binaniz riskli bina olacaktır. Ancak 2007 deprem yönetmeliğine göre yapılmış bir karot testinin sonucunda ise beton dayanımı için sınır değer C20 olacaktır.

Bu deprem yönetmeliklerine göre yapılan karot testlerinin sonucunda binanızın riskli çıkması durumunda belediye ve yerel idareler tarafına ihbarda bulunulursa kentsel dönüşüm işlemi gereğince yıkımı veya güçlendirme ruhsatının alımı gerekecektir.

Belirli bir süre içerisinde yıkımı yapılmayan, müteahhit ile sözleşmesi imzalanmayan binaların yıkımı pek çok ilçe belediyesince bizzat yapılabilmektedir. Burada ilçe belediyeleri ev sahiplerine yıkım öncesi 1 yıl gibi bir süre tanımaktadır. Sürenin dolması akabinde yıkım gerçekleşmektedir.

Son olarak unutmamak gerekir ki bir karot testinin sonucunun resmileşebilmesi adına öncelikle Karot testi için bulunulan yerin Belediye Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü aracılığı ile başvuru yapılmalıdır. Aynı zamanda belediyeye de bu yönde başvuru yapılabilir.

Karot Testi Sonucu Kaç Olmalı?

Karotlara basınç testinde yükleme hızı 1.4-3.5 kgf/cm2 arasında olacak şekilde yük uygulanmalıdır. Yerine dökülmüş sertleşmiş betonun mevcut basınç dayanımı en doğru yaklaşımla karot deneyleri ile saptanabilmektedir. Buna istinaden yapılan deneylerde karot testi 2008 deprem yönetmeliğine göre C20 dayanımı, 2018 deprem yönetmeliğine göre ise C25 dayanımı sağlamalıdır.

Karot örneği çürük çıkarsa ne olur?

Alınan Karot örneğinin deneyler sonucunda ilgili beton dayanımı değerlerini sağlayamaması ve bununla birlikte yapılan performans analizi raporunun sonunda binanın çürük çıkması durumunda bina riskli yapı statüsüne girecektir.

Ancak şunu bilmek gerekir; özellikle 2000 yılı öncesinde yapılmış olan pek çok binada hazır beton dahi kullanılmamıştır. Ayrıca bu erken yıllarda C20 beton kullanımı zaten zorunlu değildi. Bundan dolayı binanızı 2008 veya 2018 deprem yönetmeliklerine göre test ettirdiğiniz durumda binanız bu tarihlerden önce inşa edildi ise çok büyük ihtimalle riskli çıkacaktır. Peki bu gerçekten binanızın depreme karşı riskli olduğunun kanıtı mıdır? Esasen tam olarak böyledir denemez. Örneğin 1990 yılında o günün yönetmelik ve koşullarına uygun şekilde projelendirilmiş ve inşaatı da yönetmelik ve şartlara uygun şekilde yapılmış olan bir binanın depreme dayanıksız olduğunu ve deprem durumunda yıkılacak olduğunu söylemek doğru olmayacaktır.

Ancak bir binanın özellikle 2018 deprem yönetmeliğine göre incelenmesi 2010 yılında yapılmış olan bir binayı dahi riskli yapı statüsüne sokabilecektir. Bu nedenle yapılan performans testlerinin katı kurallar çerçevesinde yapıyı değerlendirdiği söylenebilir.

Tüm bu nedenlerden dolayı binanızın gerçek durumu hakkında bilgi sahibi olabilmek adına bazı ön testlerin yapılması size büyük ölçüde fikir verebilecektir. Bu ön testler sonucunda binanızda gerçekten performans testi ve karot testi gerekir mi konusu netleşecektir.

Bina sağlamlık testlerinin en kapsamlısı olarak hazırladığımız İnşaat Doktoru Bina Güvenliği Testini sitemizin anasayfasından yapınız için çözebilir ve bu yönde performans analizi veya karot alımı gerekliliği konusunda ön bilgiye sahip olabilirsiniz.

Karot testi binaya zarar verir mi?

 

Her ne kadar pek çok üniversite veya resmi kurum tarafından karot testinin zararı olmadığı yönünde açıklama yapılsa da özellikle 2018 deprem yönetmeliğine göre yapılan karot testleri binayı oldukça hırpalamaktadır. Örnek olarak 2007 deprem yönetmeliğine göre yapılan testlerde üç katta bir 5’er numune alınması gerekiyorsa, 2018 deprem yönetmeliğine göre iki katta bir 10’ar numune alımı gerekliliği doğacaktır.

Bunun yanı sıra yapısal performans testleri, yani bina deprem testleri sırasında binaların kolon ve kirişlerinden paspayları kazınmakta ve binaya ekstra hasarlar da verilmektedir.

Pek çok firma bu oluşan hasarı onarmadan veya kapatmadan yapıdan ayrılmaktadır. Tüm bunların haricinde bu hasarlar onarılsa dahi ilgili yapısal taşıyıcı elemanlar eski dayanımını yitirmektedir.

Özellikle üniversite ve çeşitli resmi kurumların zararı yoktur şeklinde yaptığı açıklamaların temel sebebine bakıldığında ise bu kurumların bu testlerden maddi gelir elde ettiği görülebilir.

Karot Testi Fiyatı

Bina deprem testi için yapılan tek test karot numunesi alımı değildir. Belirttiğimiz gibi kolon ve kiriş sıyırma işlemleri, bina aplikasyonunun yapısal tasarım paket programlarına aktarımı, mevcut yapının deprem simülasyonunun çıkarılması vb. tüm faaliyetler bu deprem testi kapsamında yürütülmektedir. Ortalama bir apartman yapısı için bu testlerin fiyatları 150-200 bin TL civarlarında olmaktadır.